Israel cùng lúc khai hỏa trên 7 mặt trận

Israel đã bước vào cuộc chiến đa mặt trận chưa từng có, từ Gaza đến Iran, với học thuyết chủ động tiêu diệt mối đe dọa ngay khi manh nha, thay đổi cục diện Trung Đông.

Gần hai năm qua, Israel đã tiến hành một cuộc chiến mà Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu gọi là “đa mặt trận”. Cuộc chiến này không chỉ diễn ra ở Gaza mà còn trải dài tới Lebanon, Syria, Iraq, Yemen, Bờ Tây bị chiếm đóng và Iran.

Trong một cuộc phỏng vấn, ông Netanyahu nhấn mạnh rằng ông đang thực hiện một “sứ mệnh lịch sử và tâm linh” và “gắn kết sâu sắc” với tầm nhìn về Đất Hứa và Greater Israel.

Đặc biệt, từ đầu năm 2025, Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đã tuyên bố đây là “năm chiến đấu”, đánh dấu bước ngoặt trong chiến lược quân sự của quốc gia này.

Dẫu vậy, điều khiến giới quan sát quân sự chú ý là cách Israel biến chiến lược “phòng thủ bằng tấn công” thành trục xương sống trong học thuyết, từ đó định hình một mô hình tác chiến mới trong thế kỷ 21.

“Bài học Hamas”

Trong lịch sử, Israel từng nổi tiếng với khả năng đánh nhanh, thắng gọn, tiêu biểu là chiến tranh 6 ngày năm 1967. Nhưng thảm kịch ngày 7/10/2023 – khi Hamas mở cuộc tấn công quy mô lớn từ Gaza khiến hàng nghìn người Israel thiệt mạng – đã buộc IDF nhìn lại: cách phòng thủ dựa vào công nghệ và cảnh báo tình báo chưa đủ để ngăn ngừa bất ngờ chiến lược.

Trong nhiều năm, chính sách an ninh Israel dựa trên khái niệm răn đe và kiềm chế, với giả định rằng các kẻ thù như Hamas hay Hezbollah có thể kiểm soát thông qua phản ứng đo lường và phân tích chi phí-lợi ích.

Tuy nhiên, sự “chủ quan” này còn khiến Israel đánh giá thấp khả năng của các lực lượng Hamas và Hezbollah được xây dựng sát biên giới Israel, đặc biệt là năng lực tiến hành xâm nhập quy mô lớn vào lãnh thổ Israel.

Hiện trường sau vụ tấn công quy mô lớn của các tay súng Hamas từ Dải Gaza, tại khu vực miền Nam Israel, ngày 7/10.

Ngày 9/10/2023, chỉ hai ngày sau Chiến dịch Al-Aqsa Flood, trong cuộc họp với các thị trưởng các thành phố biên giới phía nam bị ảnh hưởng bởi cuộc tấn công ngày 7/10, Thủ tướng Israel tuyên bố rằng phản ứng của Tel Aviv trước cuộc tấn công đa mặt trận chưa từng có do các chiến binh Palestine phát động từ Gaza “sẽ thay đổi Trung Đông”.

Từ thời điểm đó, rõ ràng cuộc chiến sẽ không chỉ giới hạn ở Gaza, mà Israel đã mở rộng để đạt được mục tiêu chính: một trật tự khu vực mới với cán cân quyền lực nghiêng về Tel Aviv.

Bản đồ các nước Trung Đông cho thấy chiến lược đa mặt trận của Israel. Ảnh: Economist.

Lãnh đạo Israel nhiều lần khẳng định họ đang chiến đấu đồng thời trên 7 mặt trận – Gaza, Lebanon, Syria, Iraq, Yemen, Bờ Tây bị chiếm đóng và Iran – và coi tất cả các xung đột này nhằm vào một “trục Iran”, tờ Cradle cho biết.

Để đạt mục tiêu này, Israel theo đuổi hai con đường chính: làm suy yếu kẻ thù và ép buộc các quốc gia còn lại trong khu vực, bao gồm cả đồng minh Mỹ, tuân thủ bằng sức mạnh. Trên con đường đầu tiên, Israel dựa vào các cuộc tấn công quân sự trực tiếp, lý giải chúng là “cuộc chiến đa mặt trận” với tư tưởng “phòng thủ”.

Về con đường thứ hai – ép buộc bằng sức mạnh, Israel nhiều lần tấn công “Syria mới”, một quốc gia không còn thù địch với Israel hay Mỹ, và chiếm đóng một phần lãnh thổ. Những nỗ lực hòa giải liên tục của Syria với Tel Aviv không ngăn cản được Israel, nước này vẫn tiếp tục các cuộc tấn công và chiếm đóng.

7 mặt trận, một chiến lược chủ động

Trong buổi FIDF Live Briefing vào tháng 8, Thiếu tướng Effie Defrin – Phát ngôn viên Quân đội Israel – đã cung cấp một cái nhìn hiếm hoi và thẳng thắn về cuộc chiến phức tạp mà Israel đang tiến hành trên nhiều mặt trận.

Đối mặt với mối đe dọa mà ông gọi là “tồn vong”, Thiếu tướng Defrin cho biết Quân đội Israel đã chuyển hướng chiến lược quân sự.

Những ngày của “kiềm chế và né tránh” đã qua, Israel giờ phải chủ động đối phó với mối đe dọa ngay khi nó manh nha hình thành. – Thiếu tướng Effie Defrin

Học thuyết này bác bỏ ý tưởng kiềm chế, thay vào đó nhấn mạnh việc liên tục và có hệ thống phá hủy năng lực kẻ thù ngay khi chúng được xây dựng, cả gần lẫn xa biên giới Israel.

Điều này có nghĩa rằng bất kỳ tổ chức lực lượng thù địch nào, bất kỳ nỗ lực sản xuất hay buôn lậu vũ khí, hay bất kỳ động thái thiết lập mặt trận tác chiến nào đều phải bị đáp trả quyết liệt, thay vì chờ đến khi cuộc tấn công xảy ra.

Điển hình tại Lebanon, các hành động của Quân đội Israel đã làm suy yếu Hezbollah, phá hủy cơ sở hạ tầng ở phía nam và giảm thiểu sự ủng hộ của địa phương. Dù tổ chức này vẫn sở hữu năng lực tên lửa, ý chí hành động đã bị hạn chế.

Tương tự, ở Syria, Quân đội Israel đang tích cực ngăn chặn việc chuyển vũ khí từ Iran đến các tay sai, tấn công bất kỳ mối đe dọa nào xuất hiện ở phía nam Syria nhằm bảo vệ cộng đồng Israel.

Với Iran, Tel Aviv đã nhiều lần nhấn mạnh nguy cơ nghiêm trọng từ nước này, không chỉ qua tham vọng hạt nhân mà còn từ việc phát triển hàng nghìn tên lửa đạn đạo tầm xa.

Vì vậy, tháng 6/2025, Israel đã triển khai chiến dịch “Sư tử trỗi dậy” với lý do phòng ngừa nhằm vào chương trình hạt nhân và năng lực tên lửa của Iran, làm tổn hại phần lớn năng lực hạt nhân và tên lửa đạn đạo của Tehran.

Hơn nữa, một đòn đánh mạnh vào chuỗi chỉ huy của Lực lượng Vệ binh Cách mạng và Lực lượng Quds đã làm suy yếu khả năng hỗ trợ Hezbollah và Hamas của Iran.

Chiến lược đa mặt trận còn thể hiện qua việc tấn công lãnh đạo Hamas tại Doha (Qatar) – quốc gia trung gian trong đàm phán Israel-Hamas. Cuộc không kích Qatar ngày 9/9 của Israel phù hợp với hai mục tiêu song song trong chính sách của Tel Aviv.

Một là nhằm trực tiếp vào các lãnh đạo chính trị Hamas, gửi thông điệp rằng không nơi nào trên thế giới là an toàn cho họ. Hai là gửi cảnh báo rõ ràng tới Qatar và các đồng minh Mỹ khác trong khu vực: cách tiếp cận của Israel dựa trên “sự phòng thủ” chứ không phải lợi ích chung.

Một tòa nhà ở Thủ đô Doha của Qatar bị hư hại sau trận không kích của Israel ngày 9/9.

Chỉ một ngày sau, Israel tiếp tục không kích các địa điểm ở Yemen liên quan lực lượng Houthi – được Iran hậu thuẫn – khiến ít nhất 35 người chết và hơn 130 người bị thương.

Linh hoạt trong cuộc chiến đa mặt trận

Mỗi mặt trận mà Israel tham chiến có đặc thù khác nhau, buộc IDF phải duy trì năng lực thích ứng cao và phân tầng không gian tác chiến. Gaza và Bờ Tây là chiến trường đô thị, vì vậy cần áp dụng các chiến thuật tấn công bất ngờ và chiến tranh đô thị.

Lebanon và Syria là chiến tuyến bán quy ước, nơi Hezbollah và các lực lượng đối kháng khác hoạt động. Yemen là chiến trường xa với đối thủ phi truyền thống với lực lượng Houthi được Iran hậu thuẫn thường xuyên phóng tên lửa và máy bay không người lái về phía Israel.

Trong khi đó, Iran là đối thủ quốc gia, nơi Israel thực hiện các chiến dịch không kích quy mô lớn nhằm vào cơ sở hạ tầng quân sự của Iran.

Đặc biệt, không quân Israel giữ vai trò “công cụ chính sách” quan trọng, từ loạt ném bom kéo dài 12 ngày vào Iran hồi tháng 6/2025 cho đến cuộc không kích tại Doha ngày 9/9.

Các chiến dịch đều dựa trên tình báo phối hợp giữa công nghệ vệ tinh, tình báo và mạng lưới điệp viên. Chiến dịch không kích vào Iran hồi tháng 6/2025 là một ví dụ điển hình, khi Israel phối hợp giữa Mossad và Không quân Israel để tấn công các cơ sở hạ tầng tên lửa của Iran.

Trong khi hệ thống phòng không Iron Dome, David’s Sling hay Arrow ngăn chặn tên lửa và drone ngắn hạn, thì chiến lược “đánh trả tức thì” giúp Israel triệt tiêu các căn cứ phóng tên lửa, kho vũ khí và trung tâm chỉ huy của đối thủ. Điều này giúp Israel duy trì ưu thế trên không và ngăn chặn các mối đe dọa trước khi chúng có thể gây hại.

Theo Tham mưu trưởng Eyal Zamir, IDF đặt mục tiêu duy trì khả năng chuyển đổi “từ thường nhật sang chiến tranh toàn diện” trong vài giờ – một mô hình chuẩn cho kỷ nguyên xung đột bất đối xứng. Điều này đòi hỏi Israel phải duy trì mức độ sẵn sàng cao và khả năng phản ứng nhanh chóng trước mọi tình huống.

Tướng Eyal Zamir cũng cho biết, năm 2026 sẽ là thời điểm “chuẩn bị, khôi phục năng lực và hiện thực hóa thành tựu”.

Nếu Israel duy trì nhịp độ chiến đấu này, nhiều khả năng họ sẽ trở thành quốc gia đầu tiên định hình đầy đủ mô hình “quân đội tác chiến đa mặt trận” – kết hợp không quân, tình báo, phòng thủ tên lửa và chiến tranh mạng trong một hệ sinh thái thống nhất.

Nguồn Znews: https://znews.vn/israel-cung-luc-khai-hoa-tren-7-mat-tran-post1584670.html