Hàng triệu con chim có hành vi lạ trên bầu trời, nhà khoa học cảnh báo: Dấu hiệu chẳng lành cho nhân loại
Những thay đổi trong hành vi của loài chim đang được các nhà khoa học xem là “lời cảnh báo từ bầu trời”.
Theo báo Người đưa tin có bài Hàng triệu con chim có hành vi lạ trên bầu trời, nhà khoa học cảnh báo: Dấu hiệu chẳng lành cho nhân loại. Nội dung như sau:
Hàng triệu con chim có hành vi lạ trên bầu trời
Theo Đại học Binghamton (Mỹ), hàng triệu con chim vẫn thực hiện những hành trình di cư xuyên lục địa mỗi năm, bay qua hàng nghìn km để tìm vùng khí hậu ấm hơn. Chúng dựa vào tín hiệu tự nhiên như ánh sáng, gió và sự sinh sôi của côn trùng để xác định thời điểm khởi hành, cũng như các điểm dừng chân “tiếp nhiên liệu” dọc đường.
Hàng triệu con chim vẫn thực hiện những hành trình di cư xuyên lục địa mỗi năm. (Ảnh: MSN)
Tuy nhiên, biến đổi khí hậu đã khiến các tín hiệu này trở nên hỗn loạn. “Giống như một chuyến đi dài mà tất cả nhà hàng dọc đường đều đóng cửa,” nhóm nghiên cứu mô tả. Nhiều loài chim đến quá sớm hoặc quá muộn so với mùa thức ăn, khiến chúng đói và kiệt sức giữa đường.
Giáo sư Andrew Farnsworth, nhà sinh thái học di cư thuộc Đại học Cornell (Mỹ), nhận định trên NBC Connecticut: “Có mối liên hệ rất chặt chẽ giữa nơi ở của loài chim và những gì đang xảy ra với khí hậu. Khi Bắc Cực nóng lên, khi rừng cháy nhiều hơn, khi thời tiết thất thường hơn, tất cả đều phản ánh qua hành vi của chúng.”
Nhiệt độ tăng, bão lớn và nỗi sợ mất phương hướng
Theo New York Post, thời tiết cực đoan ngày càng khốc liệt đang khiến các chuyến bay di cư trở nên nguy hiểm. Những mùa bão kéo dài hơn tại vùng Vịnh Mexico hay gió mạnh bất thường ở Bắc Mỹ khiến chim mất phương hướng, nhiều đàn bị cuốn vào tâm bão trong hành trình.
Những mùa bão kéo dài hơn tại vùng Vịnh Mexico hay gió mạnh bất thường ở Bắc Mỹ khiến chim mất phương hướng, nhiều đàn bị cuốn vào tâm bão trong hành trình. (Ảnh: NYP)
Giáo sư Justin Mann, nhà sinh thái học hành vi tại Binghamton, nói: “Các loài chim đang buộc phải rời bỏ vùng sinh sống quen thuộc vì khí hậu cũ không còn phù hợp với chúng nữa.”
Không chỉ vậy, mực nước biển dâng cũng làm mất đi nhiều bãi ăn ven biển, nơi chim nghỉ và tìm thức ăn. Điển hình là chim choắt mỏ đỏ (red knot), một loài chim ven biển di cư từ Bắc Cực đến Nam Mỹ, đã giảm tới 75% quần thể do mất nơi sinh sản và nguồn thức ăn, theo National Audubon Society.
Cảnh báo từ bầu trời: Chim biến mất, con người chịu hậu quả
Theo nghiên cứu năm 2019 của Đại học Cornell đăng trên Science Magazine, Bắc Mỹ đã mất hơn 3 tỷ cá thể chim chỉ trong vòng 50 năm. Còn Hiệp hội Audubon Quốc gia Mỹ (National Audubon Society) cảnh báo, 389 loài chim có nguy cơ tuyệt chủng trong vòng nửa thế kỷ tới nếu xu hướng khí hậu hiện nay không thay đổi.
389 loài chim có nguy cơ tuyệt chủng trong vòng nửa thế kỷ tới nếu xu hướng khí hậu hiện nay không thay đổi. (Ảnh: NYP)
Sự sụt giảm này không chỉ là thảm họa sinh học mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến con người. Theo Scientific American, khoảng 5% thực vật trên Trái Đất phụ thuộc vào chim để thụ phấn. Việc chim chết hàng loạt có thể khiến sản lượng lương thực giảm mạnh, ảnh hưởng tới cả các loại cây thương mại như cà phê và ca cao, đồng thời phá vỡ chuỗi cân bằng sinh thái toàn cầu.
“Chim không chỉ là biểu tượng của tự do. Chúng là một phần của hệ sinh thái đang giữ cho hành tinh này cân bằng,” Giáo sư Farnsworth nhấn mạnh trong bài phỏng vấn với NBC Connecticut.
Làm gì để cứu “những kẻ bay giữa trời”?
Theo các chuyên gia của Cornell Lab of Ornithology, hành động nhỏ từ con người cũng có thể tạo ra khác biệt lớn. Việc tắt đèn vào ban đêm giúp giảm ô nhiễm ánh sáng – nguyên nhân khiến chim bị rối loạn định hướng khi bay qua các thành phố. Ngoài ra, đặt máng ăn hoặc bồn nước nhỏ trong sân vườn cũng là cách hỗ trợ chim nạp năng lượng trong mùa di cư.
Hành động nhỏ từ con người cũng có thể tạo ra khác biệt lớn đối với các loài chim. (Ảnh: NYP)
Sự thay đổi hành vi của loài chim, xét đến cùng, không chỉ phản ánh nỗi bất an của tự nhiên mà còn là lời cảnh báo về tương lai của chính loài người. Nếu bầu trời một ngày không còn tiếng hót, Trái Đất cũng sẽ mất đi nhịp sống vốn có của nó.
Theo báo Thanh niên Việt có bài Thí nghiệm đem 4 người đàn ông và 4 phụ nữ sống chung trong “nhà kính” biệt lập suốt 2 năm: Phải kết thúc trước thời hạn vì kết quả quá tàn khốc. Nội dung như sau:
Thí nghiệm Sinh quyển 2 (Biosphere 2) , được tiến hành vào năm 1991 tại Mỹ, là một trong những dự án khoa học táo bạo và tốn kém nhất trong lịch sử, nhằm mục đích mô phỏng một hệ sinh thái khép kín hoàn hảo. Mục tiêu là chứng minh khả năng con người có thể sống tự cung tự cấp trong không gian biệt lập, mở đường cho việc định cư trên các hành tinh xa xôi như Sao Hỏa.
Sự ra đời của một ý tưởng đột phá
Vào thập niên 1980, khi các chương trình không gian của con người đang phát triển mạnh mẽ, niềm hy vọng về việc chinh phục các hành tinh khác trở nên lớn hơn bao giờ hết. Chính trong bối cảnh đó, ông John Allen , một cựu cầu thủ bóng đá người Mỹ, đã nảy ra ý tưởng xây dựng một Trái đất thu nhỏ hoàn toàn độc lập, gọi là Sinh quyển 2 (Trái đất được xem là Sinh quyển 1).
Ý tưởng này nhanh chóng thu hút sự chú ý và nhận được sự tài trợ khổng lồ từ doanh nhân Edward Bass . Với tổng vốn đầu tư lên đến 150 triệu USD , dự án được triển khai trên sa mạc ở Arizona, Mỹ . Phải mất gần 8 năm để hoàn thành công trình có diện tích 1,2 hecta, được xây dựng bằng 80.000 dầm thép và hơn 6.000 tấm kính.
Nhìn từ bên ngoài, công trình trông như một nhà kính khổng lồ; nhưng bên trong, nó là một thế giới mô phỏng phức tạp, bao gồm các môi trường thiên nhiên đa dạng như đại dương, sông, núi, rừng mưa nhiệt đới, sa mạc và đầm lầy. Hơn 3.000 loài động thực vật cùng 1.000 loài vi sinh vật đã được đưa vào, cùng với hệ thống tạo mưa nhân tạo, nhằm đạt được khả năng tự đổi mới thông qua chu trình sinh thái khép kín.
Cuộc sống biệt lập và những thách thức bất ngờ
Ngày 26 tháng 9 năm 1991, dưới sự quan tâm của toàn cầu, 8 nhà khoa học (gồm 4 nam, 4 nữ) đã bước vào Sinh quyển 2. Họ cam kết sẽ sống biệt lập hoàn toàn với thế giới bên ngoài trong vòng hai năm , bắt đầu một thí nghiệm mô phỏng sự sống còn trong không gian.
Tuy nhiên, hệ sinh thái giả lập này nhanh chóng bộc lộ sự mong manh và phức tạp của nó. Hàng loạt thách thức bất ngờ ập đến, đẩy thí nghiệm vào tình thế nguy hiểm.
Đầu tiên là khủng hoảng lương thực và dinh dưỡng . Dù nhóm nghiên cứu đã được đào tạo nghiêm ngặt về kỹ năng trồng trọt, nhưng việc ứng dụng thực tế trong không gian hạn chế đã thất bại. Họ không thể sản xuất đủ lương thực để đáp ứng nhu cầu, dẫn đến tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng trên diện rộng cho cả 8 thành viên.
Ngay sau đó là vấn đề mất cân bằng sinh thái . Hệ sinh thái bên trong mất kiểm soát nhanh chóng khi một số loài động vật chết hàng loạt, trong khi thực vật và một số loài côn trùng lại sinh sản quá mức và phát triển nhanh chóng, khiến toàn bộ hệ sinh thái bị mất cân bằng trầm trọng.
Ngoài ra, cuộc sống khép kín kéo dài đã tạo ra áp lực tâm lý khổng lồ. Các thành viên bắt đầu có biểu hiện tâm trạng thất thường và gặp rào cản giao tiếp. Tám nhà khoa học đã rơi vào mâu thuẫn căng thẳng , tạo thành các phe phái và không thể hòa giải với nhau.
Bài học từ sự thất bại sớm
Đối mặt với những thách thức nghiêm trọng về an toàn tính mạng, đặc biệt là sự sụt giảm nguồn dưỡng khí và khủng hoảng lương thực, thí nghiệm Sinh quyển 2 buộc phải kết thúc sớm hơn thời hạn .
Mặc dù nỗ lực táo bạo này cuối cùng đã thất bại trong việc chứng minh khả năng sống tự lập trong hai năm, nhưng nó lại mang đến những bài học vô giá.
Thí nghiệm bộc lộ rõ ràng sự phức tạp và độ ổn định khó thay thế của Sinh quyển 1 (Trái đất) . Việc tái tạo một hệ sinh thái cân bằng, tự duy trì là vô cùng khó khăn.
Đồng thời, thí nghiệm đã làm nổi bật vai trò quan trọng của yếu tố tâm lý và xã hội khi sự mâu thuẫn nội bộ và căng thẳng tâm lý đã trở thành một yếu tố đe dọa không kém gì vấn đề sinh học.
Mặc dù dự án không đạt được mục tiêu ban đầu, 8 nhà khoa học tham gia vẫn được vinh danh vì sự dũng cảm tiên phong của họ. Sinh quyển 2 được xem là một bước đi quan trọng trong việc khám phá khả năng tồn tại và phát triển trong tương lai của loài người, dạy chúng ta cách đối mặt và đối phó với những yếu tố chưa biết trên con đường chinh phục không gian.
