Quyết định gây chấn động của ông Trump: Ra lệnh tái khởi động thử nghiệm hạt nhân, phá vỡ kiềm chế hơn 3 thập kỷ
Tổng thống Donald Trump một lần nữa khiến thế giới dậy sóng khi ra chỉ thị yêu cầu Bộ Quốc phòng Mỹ ngay lập tức tiến hành thử nghiệm vũ khí hạt nhân, với lý do “đảm bảo sự công bằng” so với Trung Quốc và Nga.
Trong bài đăng trên mạng xã hội Truth Social ngày 29/10, ông Trump tuyên bố phá vỡ lệnh tạm dừng thử nghiệm hạt nhân tự nguyện mà Mỹ đã tuân thủ suốt hơn 30 năm qua.
“Các quốc gia khác đang thử nghiệm, vì vậy tôi đã yêu cầu Bộ Quốc phòng Mỹ bắt đầu thử nghiệm vũ khí hạt nhân của chúng ta trên cơ sở bình đẳng. Quá trình này sẽ được triển khai ngay lập tức,” ông Trump khẳng định.
Động thái này diễn ra chỉ vài giờ trước khi ông Trump dự kiến gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Hàn Quốc — cuộc gặp trực tiếp đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo kể từ năm 2019, trong bối cảnh căng thẳng thương mại song phương ngày càng leo thang.
Quyết định gây chấn động của ông Trump
Chỉ thị của Nhà Trắng cũng xuất hiện ngay sau khi Nga thông báo thử nghiệm thành công hai hệ thống vũ khí hạt nhân tấn công tiên tiến gồm tên lửa hành trình Burevestnik và ngư lôi năng lượng hạt nhân Poseidon, được tuyên bố là “không thể bị đánh chặn”.
Phá vỡ ba thập kỷ kiềm chế
Mỹ đã dừng mọi thử nghiệm hạt nhân kể từ vụ thử “Divider” vào ngày 23/9/1992 tại Nevada. Từ đó, Washington chỉ dựa vào các chương trình nghiên cứu và quản lý kho dự trữ vũ khí để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Sự tự kiềm chế này được xem là nền tảng quan trọng giúp duy trì nỗ lực ngăn chặn phổ biến vũ khí hạt nhân toàn cầu. Tuy nhiên, chỉ thị mới của ông Trump đang đe dọa xóa bỏ di sản đó.
Ông Daryl Kimball, Giám đốc điều hành Hiệp hội Kiểm soát Vũ khí ở Washington, gọi quyết định này là “không cần thiết và không thực tế”. Theo ông, Mỹ “không có bất kỳ lý do kỹ thuật, quân sự hay chính trị nào để nối lại thử nghiệm hạt nhân”. Kimball cho rằng việc tái khởi động các vụ thử cũng sẽ đối mặt với nhiều rào cản hậu cần, “mất ít nhất 36 tháng để chuẩn bị lại cơ sở thử nghiệm ở Nevada”.
Nỗi lo cuộc đua vũ trang hạt nhân quay trở lại
Các chuyên gia cảnh báo rằng hành động của Mỹ có thể phá vỡ trật tự an ninh toàn cầu, khơi mào một cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân mới sau nhiều thập kỷ tương đối ổn định.
Hầu hết các quốc gia trên thế giới đều đã ký Hiệp ước Cấm thử Hạt nhân Toàn diện (CTBT) năm 1996 — cấm mọi vụ nổ thử hạt nhân. Dù Mỹ đã ký nhưng chưa phê chuẩn, Washington vẫn tuân thủ các quy định của hiệp ước.
“Không có quốc gia nào ngoài Triều Tiên từng tiến hành thử nghiệm hạt nhân trong thế kỷ này,” ông Kimball lưu ý, đồng thời cảnh báo rằng hành động của ông Trump có thể “gây phản ứng dữ dội trong dư luận Mỹ, khiến các đồng minh xa lánh và kích động phản ứng dây chuyền từ các đối thủ”.
Bà Jennifer Kavanagh, chuyên gia của tổ chức tư vấn Defense Priorities, cũng gọi đây là “một quyết định nguy hiểm”. Trả lời tờ Kyiv Post, bà cho rằng Mỹ “không thu được lợi ích thực chất nào” từ việc thử nghiệm, trong khi rủi ro lại vô cùng lớn. Theo bà, tuyên bố này có thể làm mất ổn định cán cân quyền lực toàn cầu và đẩy thế giới đến gần hơn bờ vực xung đột hạt nhân.
Thế giới chờ động thái tiếp theo của Nhà Trắng
Trong bài đăng gây chú ý trên Truth Social, ông Trump khẳng định Mỹ “sở hữu kho vũ khí hạt nhân lớn nhất thế giới”, song tuyên bố này trái ngược với các dữ liệu cho thấy Nga hiện đang dẫn đầu về số lượng đầu đạn hạt nhân.
Lệnh yêu cầu “nối lại thử nghiệm ngay lập tức” được xem là dấu hiệu cho thấy ông Trump đang theo đuổi lập trường cứng rắn nhất từ trước đến nay trong chính sách hạt nhân. Trước đây, ông từng bày tỏ mong muốn tăng gần gấp 10 lần kho vũ khí hạt nhân của Mỹ trong nhiệm kỳ đầu tiên.
Tuy nhiên, cho đến nay, Nhà Trắng chưa đưa ra chi tiết cụ thể về thời điểm hay cách thức triển khai chỉ thị này. Bộ Quốc phòng Mỹ cũng giữ im lặng trước câu hỏi liệu các bước chuẩn bị cho việc tái khởi động thử nghiệm có đang được tiến hành hay không.
Thế giới đang chờ xem liệu tuyên bố mới nhất của ông Trump là một chiến thuật chính trị, hay là khởi đầu của kỷ nguyên chạy đua hạt nhân mới – một bước ngoặt có thể làm thay đổi toàn bộ trật tự an ninh toàn cầu.
Theo PV (SHTT)
