Những loại xe nào sắp bị cấm tại 5 khu vực ở Hà Nội?

Ô tô, rơ moóc, sơ mi rơ moóc, xe mô tô, xe gắn máy… chạy bằng xăng, dầu dự kiến sẽ bị hạn chế tại một số khu vực ở Hà Nội từ năm 2025.

Hạn chế các phương tiện giao thông gây ô nhiễm

Từ năm 2017, HĐND TP Hà Nội đã đặt ra nghị quyết hạn chế phương tiện giao thông ở một số khu vực ùn tắc và ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, đến nay hầu hết mục tiêu lớn trong nghị quyết chưa được triển khai hoặc chưa có lộ trình cụ thể như cấm xe máy ở các quận, thu phí phương tiện vào nội đô…

Luật Thủ đô năm 2024 có hiệu lực từ ngày 1/1/2025 nêu khái niệm ”vùng phát thải thấp” (LEZ) là khu vực được xác định để hạn chế phương tiện giao thông gây ô nhiễm môi trường nhằm cải thiện chất lượng không khí.

UBND TP Hà Nội đang lấy ý kiến nhân dân để hoàn thiện dự thảo nghị quyết quy định tiêu chí, điều kiện, trình tự, thủ tục xác định vùng phát thải thấp trên địa bàn.

Hà Nội hiện có khoảng 8 triệu phương tiện giao thông, trong đó khoảng 1,2 triệu ô tô (Ảnh: Hữu Nghị).

Từ 2025, Hà Nội sẽ thí điểm triển khai các vùng phát thải thấp. Về việc này, theo ông Lê Thanh Nam, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Hà Nội, ở một số khu vực đông đúc và điểm nóng về ô nhiễm môi trường không khí sẽ bị hạn chế các phương tiện giao thông gây ô nhiễm.

Các vùng này được thiết kế để giảm ách tắc giao thông, giảm mức độ ô nhiễm không khí. Việc phát triển các tuyến đường dành riêng cho xe buýt điện và các loại xe có phát thải thấp, kết hợp với hệ thống giao thông công cộng là yếu tố chính giúp điều tiết lưu lượng phương tiện và giảm khí thải.

Hà Nội đưa ra 5 tiêu chí để xác định vùng phát thải thấp, đây cũng là các vùng dự kiến hạn chế phương tiện giao thông gây ô nhiễm.

Thứ nhất là khu vực tập trung các hoạt động phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội; mật độ dân cư cao, có các khu vực/địa danh cần được bảo tồn, có tiềm năng phát triển du lịch văn hóa xã hội.

Thứ hai là khu vực đang ô nhiễm không khí vì nguồn phát thải giao thông.

Thứ ba là khu vực có hạ tầng đáp ứng được phương tiện giao thông công cộng phát thải thấp, có khả năng tổ chức sắp xếp giao thông phù hợp, thuận tiện, khoa học.

Thứ tư là khu vực đủ điều kiện áp dụng tiêu chuẩn nghiêm ngặt hơn về phát thải của phương tiện (có giải pháp giám sát, xử lý vi phạm về phát thải, chuyển đổi phương tiện, tổ chức giao thông phù hợp đảm bảo giao thông thông suốt).

Thứ năm là khu vực mà chính quyền và người dân đồng thuận xây dựng vùng phát thải thấp.

Đồng bộ nhiều biện pháp

Các quận, huyện sẽ căn cứ vào các tiêu chí trên để xác định và lập hồ sơ xây dựng vùng phát thải thấp phù hợp với điều kiện, đặc thù và năng lực của địa phương.

Đối tượng áp dụng nghị quyết trên là các phương tiện giao thông cơ giới đường bộ theo quy định tại khoản 1 Điều 34 Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ 2024 (trừ ô tô điện, xe máy điện) di chuyển vào vùng phát thải thấp phải tuân thủ theo các tiêu chuẩn khí thải cụ thể, trừ các phương tiện ưu tiên theo quy định tại Điều 27 Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ 2024.

Luật sư Nguyễn Văn Toàn (Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho biết, khoản 1 Điều 34 Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ 2024 về phân loại phương tiện giao thông đường bộ quy định, xe cơ giới bao gồm ô tô, rơ moóc, sơ mi rơ moóc, xe mô tô, xe gắn máy…

Hà Nội đang phấn đấu nâng dần tỷ lệ sử dụng phương tiện công cộng (Ảnh: Mạnh Quân).

Bên cạnh đó, Hà Nội dự kiến những khu vực được xác định vùng phát thải thấp sẽ phải áp dụng biện pháp về giao thông, kinh tế… để giảm ô nhiễm không khí.

Trong đó, Hà Nội sẽ phân vùng hạn chế hoạt động của xe máy phù hợp với cơ sở hạ tầng và năng lực phục vụ của hệ thống vận tải hành khách công cộng tiến tới dừng hoạt động xe máy trên địa bàn các quận vào năm 2030.

Thành phố sẽ hoàn thiện và thực thi cơ chế chính sách thay thế xe máy cũ không đảm bảo an toàn giao thông và xả khí thải không đạt quy chuẩn Việt Nam ra môi trường; quy định các khu vực cấm ô tô chạy dầu diesel; quy định các khu vực hạn chế xe máy, xe tải, xe taxi; chính sách khuyến khích thay thế xe buýt chạy dầu diesel bằng xe chạy điện.

Ngoài ra, Hà Nội sẽ giám sát chặt chẽ chất lượng dịch vụ và xử lý nghiêm các doanh nghiệp vận tải hành khách công cộng vi phạm các quy định trong quá trình khai thác. Thiết lập hệ thống giám sát chất lượng không khí liên quan tới giao thông; giám sát lưu lượng giao thông; giám sát hành vi của người dân…

Để thực hiện các nội dung trên, đại diện Sở TN&MT cho biết, từ nay đến năm 2025, Hà Nội sẽ phối hợp với các bộ ngành liên quan thực hiện bốn nội dung quan trọng.

Một là có quy định tiêu chí, điều kiện, trình tự, thủ tục xác định vùng phát thải thấp; quyết định phạm vi vùng phát thải thấp và các biện pháp được áp dụng trong vùng.

Hai là quyết định chính sách hỗ trợ tổ chức, cá nhân thực hiện chuyển đổi phương tiện giao thông từ sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang sử dụng năng lượng sạch. Quy định các biện pháp hạn chế sử dụng phương tiện giao thông phát thải gây ô nhiễm môi trường; hỗ trợ đầu tư phát triển hạ tầng giao thông sử dụng năng lượng sạch.

Bà là đưa ra các biện pháp hỗ trợ việc di dời các cơ sở sản xuất trong khu dân cư, cơ sở sản xuất thuộc ngành, nghề không khuyến khích phát triển tại làng nghề ở nông thôn.

Bốn là quy định biện pháp giảm phát thải nhựa trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và sinh hoạt trên địa bàn thành phố. Quy định biện pháp hỗ trợ, ưu đãi đối với hoạt động xử lý, sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và tiêu dùng liên quan đến tái chế rác thải sử dụng kỹ thuật hiện có tốt nhất.

Sở TN&MT đánh giá đây là bốn nội dung lớn, mang tính nghị quyết, cần được HĐND thành phố cho ý kiến, thông qua để UBND thành phố và các sở ngành có cơ sở thực hiện.

Các cơ quan liên quan đang hoàn thiện dự thảo nghị quyết về quy định tiêu chí, điều kiện, trình tự, thủ tục xác định vùng phát thải thấp trên địa bàn, báo cáo UBND thành phố để trình HĐND thành phố vào kỳ họp tới.